Klasyka literatury, zwłaszcza dziewiętnastowieczna, wciąż ma wielu wiernych wielbicieli oraz badaczy, mimo że wciąż przybywa nowszych książek. Wynika to z jej wielkiej obfitości i kunsztu artystycznego, jak również z tego, że literatura ta stanowi wspaniałe, wręcz niezastąpione źródło wiedzy na temat obyczajowości tej fascynującej, minionej epoki.

Dziewiętnastowieczne utwory literackie, zwłaszcza powieści, mogą być odczytywane jako wspaniałe przykłady literatury gatunkowej – romansy, horrory, science fiction, a także powieści inicjacyjne, przygodowe czy historyczne. Można w nich znaleźć wiele typowych cech tych gatunków. Jednocześnie jednak z tekstów tych można czerpać sporo informacji na temat tego, jak żyli ówcześni ludzie. Niektóre z tych informacji autorzy celowo umieścili w swoich dziełach, pragnąc na przykład skrytykować snobizm arystokracji czy też wyzyskiwanie prostych robotników bądź salonową edukację panien z bogatszych domów. Inne informacje znalazły się w tekstach literackich niejako mimochodem i to właśnie one często okazują się najbardziej interesujące.

Czytając o perypetiach dziewiętnastowiecznych heroin, możemy się na przykład dowiedzieć o wielkiej zależności dawnych panien od rodziców, o tym, że nie posiadały one stosownej edukacji, aby samodzielnie pracować i na siebie zarabiać, o tym, że czas wolny spędzały na czytaniu książek, haftowaniu czy towarzyskiej konwersacji, rzadko podejmując jakąś inną aktywność. Możemy też jednak zauważyć na przykład to, że te panny rzadko się myły i robiły to raczej powierzchownie.

Wiadomości takie możemy wywnioskować na przykład ze scen, w których bohaterki powieści po przybyciu do domu krewnych czy znajomych natychmiast rozbierają się i kładą się do łóżka, co najwyżej czesząc jedynie włosy. Kiepski stan higieny w wieku dziewiętnastym możemy też wywnioskować z opisów rezydencji szlacheckich, w których znajdują się salony, jadalnie, sypialnie, a w nich niewielka miska i dzbanek na wodę do mycia, jednak nigdzie nie ma łazienki z wanną. Z opisów tych możemy również wnioskować o braku kanalizacji w dziewiętnastowiecznych domach.

Z kolei opisy posiłków spożywanych przez bohaterów powieści mówią nam, jak się żywili. Natomiast z ich sposobu zwracania się do służby łatwo można wysnuć wniosek o niskim statusie społecznym tych osób. Również świadomość, że nawet ubogie heroiny przerabiające stare suknie z braku pieniędzy na nowe i nie mające pieniędzy na cukier do herbaty, mogą sobie pozwolić na jedną służącą, pokazuje, jak kiepsko opłacana musiała być praca kucharki czy pokojówki. Czytając o życiu dziewiętnastowiecznych bohaterów, o tym, jak długo idą pisane przez nich listy i jak często nie dochodzą na czas do adresata, możemy też zrozumieć, jak wielkie dobrodziejstwa oddają nam współczesne technologie – telefonia komórkowa oraz Internet.
Jak zatem widać, z lektury dziewiętnastowiecznej literatury można wysnuć wiele interesujących wniosków i poznać szczegółowo ówczesne obyczaje. Trzeba jedynie być uważnym czytelnikiem.